Fluocinolone acetonide

Thông tin hoạt chất chỉ mang tính chất tham khảo chung. Để biết chi tiết của từng thuốc, mời bạn xem hướng dẫn sử dụng trong trang chi tiết.

Nhóm thuốc

Thuốc da liễu

Tổng quan

Fluocinolon là một corticosteroid tổng hợp có nguyên tử fluor gắn vào nhân sterm nhóm steroid, có tác dụng chống viêm chống ngứa, và có tác dụng co mạch.

Dược động học

- Hấp thu: Khi dùng tại chỗ các corticosteroid trên da bình thường còn nguyên vẹn, chỉ có một lượng nhỏ thuốc tới được chân bì và sau đó vào hệ tuần hoàn chung. Tuy nhiên, hấp thu tăng lên đáng kể khi da bị mất lớp keratin, bị viêm hoặc và bị các bệnh khác ở hàng rào biểu bì(như vảy nến, eczema). Tuỳ theo mức độ thấm, lượng thuốc bôi và tình trạng da ở chỗ bôi thuốc, thuốc được hấp thu nhiều hơn ở bìu, hố nách, mi mắt, mặt và da đầu(khoảng 36%) và được hấp thu ít hơn ở cẳng tay, đầu gối, khuỷu tay, lòng bàn tay và gan bàn chân(khoảng 1%). 

- Phân bố: Qua da, lượng thuốc dược hấp thu sẽ phân bố vào da, cơ, gan, ruột và thận. 

- Chuyển hoá: Corticosteroid chuyển hoá bước đầu ở da, một lượng nhỏ được hấp thu vào hệ tuần hoàn và được chuyển hoá ở gan thành các chất không có tác dụng. 

- Thải trừ: thuốc được thải trừ qua thận chủ yếu dưới dạng glucuronid và sulfat, nhưng cũng có một lượng dưới dạng không liên hợp. Một lượng nhỏ các chất chuyển hoá thải trừ qua phân.

Công dụng (Chỉ định)

- Fluocinolon acetonid được dùng ngoài để điều trị các bệnh ngoài da khác nhau như:

+ Eczema: Eczema tiết bã, eczema hình đĩa, eczema dị ứng.

+ Viêm da: Viêm da dị ứng, viêm da tiếp xúc, viêm da thần kinh.

+ Vảy nến (ngoại trừ dạng vảy nến lan rộng).

+ Liken phẳng, luput ban đỏ hình đĩa.

Không sử dụng trong trường hợp sau (Chống chỉ định)

- Mẫn cảm với thành phần thuốc.

- Trứng cá đỏ.

- Nhiễm khuẩn ở da do vi khuẩn, nấm hoặc virút (Herpes, thủy đậu).

- Hăm bẹn.

Tác dụng không mong muốn (Tác dụng phụ)

- Da: Teo da, vết rạn, nhiễm khuẩn thứ phát, dát sần, trứng cá đỏ, viêm da mặt, quá mẫn, rậm lông, mẫn cảm.

- Nội tiết: Suy vỏ tuyến thượng thận.

- Có nguy cơ tăng tác dụng phụ toàn thân và các phản ứng phụ tại chỗ nếu dùng thuốc thường xuyên, bôi trên diện rộng, hoặc dùng trong thời gian dài cũng như khi điều trị các vùng dễ bị hăm hoặc băng kín chỗ bôi thuốc.

Quá liều

Dùng liều cao kéo dài có thể gây suy vỏ tuyến thượng thận, nên ngừng thuốc, giảm số lần bôi thuốc hoặc thay đổi thuốc khác có tácdụng yếu hơn. 

Ngừng thuốc nếu thấy kích ứng da hoặc viêm da tiếp xúc trong lúc điều trị.

Lưu ý

Tiểu đường, phụ nữ có thai. Không được dùng kéo dài quá 3-4 tuần & không nên dùng trên da mặt, da cổ & vùng tầng sinh môn. 

Khi dùng fluocinolon acetonid trên mảng da rộng không nên băng kín vì tăng nguy cơ nhiễm độc toàn thân. 

Có thể gây suy vỏ tuyến thượng thận ở người dùng lượng lớn thuốc và bôi trên diện rộng, dài ngày hoặc băng kín. 

Những người bị vảy nến cần được theo dõi cẩn thận vì bệnh có thể nặng lên hoặc tạo vảy nến có mủ. 

Thận trọng với người bệnh suy giảm chức năng tế bào T hoặc những người bệnh đang điều trị bằng thuốc suy giảm miễn dịch khác. 

Dùng fluocinolon acetonid cho các vết thương nhiễm khuẩn mà không thêm các kháng sinh điều trị thích hợp có thể làm cho nhiễm khuẩn bị lan rộng. 

Không dùng nhỏ mắt vì có nguy cơ bị glaucom gây ra bởi corticosteroid. 

Với trẻ em: trẻ em dễ bị suy giảm trục tuyến yên-dưới đồi-thượng thận và hội chứng Cushing hơn người lớn vì tỷ lệ diện tích bề mặt da/cân lớn hơn. Biểu hiện của suy vỏ tuyến thượng thận bao gồm chậm lớn, không tăng cân. Do vậy hạn chế dùng cho trẻ em và giữ ở liều tối thiểu cần thiết đủ đạt hiệu quả điều trị. 

Thời kỳ mang thai: nên dùng liều thấp. 

Thời kỳ cho con bú: không nên bôi thuốc lên vú mẹ trước khi cho trẻ bú. Khi cần điều trị cho người cho con bú, bôi một lượng tối thiểu cần thiết và trong thời gian ngắn nhất.